وقوع حوادث ناگوار از انواع گوناگون شامل حوادث فزاینده جاده‌ای، سیل و زلزله و آتش‌سوزی، فرونشست یا رانش زمین و … تبدیل به بخش جدایی‌ناپذیر از زندگی روزمره ما ایرانیان شده، و پس از وقوع اینگونه حوادث، نهایت اقدام مسئولین زحمتکش و پیگیر! به تشکیل کمیته‌های علت‌یابی و تحقیق پیرامون علل وقوع حادثه واقعه خلاصه میگردد و البته هیچ‌گاه نتایج فعالیت این به اصطلاح کمیته‌های تحقیق برای مردم تشریح نشده یا اگر هم تشریح شده، نتایج غالبا به‌گونه‌ای است که مقصرین حوادث؛ یا خود مردم و یا کارکنان و مدیران دون‌پایه محلی معرفی و یا در پاره‌ای موارد، ناشی از قضا و قدر و یا آزمون الهی تشخیص و اعلام میگردد.
متاسفانه باز هم حادثه‌ای رخ داد که نشان از استمرار سوءمدیریت به شکل ضعف نظارت متولیان امر دارد و این بار این حادثه در یک کمپ ترک اعتیاد رخ داده؛ جایی که عده‌ای مددجو و نیازمند درمان در آنجا بسر می‌بردند. چنانچه اعتیاد را نوعی بیماری بدانیم که بنظر چنین نیز باشد بنابراین شخص معتاد، بیمار بوده و مانند بیماران در سایر انواع بیماری‌ها نیازمند درمان است و از این‌رو از حقوق کامل یک بیمار برخوردار می‌باشد؛ از جمله اینکه باید در وضیت مطلوب جهت درمان نگهداری شود و نباید به‌مثابه یک زندانی او را در محل نگهداری، محبوس نمود و با وی مانند زندانی رفتار کرد.
بعلاوه، لازم است درمان چنین بیمارانی توسط متخصص این امر و تحت نظارت دقیق و با اجرای برنامه‌ای منظم، تایید شده و استاندارد انجام و مراقبینِ آموزش‌دیده در کنار آن‌ها در کمپ‌ها حضور داشته و مرحله به مرحله، رفتارهای این مددجویان در طول مدت درمان را به متخصص مربوطه گزارش دهند. سپردن چنین امر مهمی به افراد آموزش ندیده بویژه مددجویان سابق و نبودِ متخصص در جریان درمان و یا عدم جدیت وی در طول مدت درمان و یا استاندارد نبودن برنامه درمان و فقدان نظارت مستمر، مقولاتی دور از تصور، غیر قابل توجیه و اساسا ناباورانه است.
اما نوع برخورد قضایی با متخلفین چگونه باید باشد تا بتوان به بازدارندگی از تکرار مشابه این حادثه امیدوار بود؟ ساده‌لوحانه است اگر به تعقیب و مجازات مسئولین و احیانا کارکنان کمپ اکتفا کرد و مقصرین حادثه را از میان آنان پیدا نمود و از تعقیب و مجازات متولیان نظارت بر نحوه اداره کمپ‌ها که در انجام وظیفه نظارتی خود و نیز از رصد مستمر میزان امکانات و تجهیزات و چگونگی مراحل درمان مددجویان کمپ‌های ترک اعتیاد کوتاهی کرده‌اند غافل ماند.
باشد که در آینده شاهد تکرار چنین حوادثی نباشیم.
* عباس سلمانپور / بازرس هیات مدیره کانون وکلای دادگستری گیلان
