با گسترش فعالیت‌های تجاری و روابط قراردادی میان اشخاص، امکان دستیابی به شیوه‌ای سریع و مطلوب برای حل اختلاف، امری ضروری بوده و بدون شک یکی از موثرترین نهادهای تامین این نیاز، «نهاد داوری» است و به منظور تسهیل در حل چالش‌ها، تدوین آیین‌نامه و شیوه‌نامه‌های منظم و مدون و نظارت بر حسن اجرای جریان داوری از حیث رعایت اصول شکلی رسیدگی، اتاق داوری کانون وکلای دادگستری گیلان در نیمه اول سال ١٣٩٩ تاسیس گردید.
در ادامه گفتگوی روابط عمومی کانون وکلای دادگستری گیلان با «حسن سجادی» رییس اتاق داوری کانون را میخوانید.
* داوران تمایل بیشتری به صلح و سازش دارند تا دادگاه
حسن سجادی در ابتدا به مزیت‌های تاسیس اتاق داوری کانون وکلای دادگستری گیلان اشاره کرد و گفت: مهمترین هدف داوری و شیوه حل اختلاف برای داوری که بسیار حائز اهمیت است این است که در داوری‌ها، افراد با نظر خود، داور را انتخاب خواهند کرد که این باعث تلطیف موضوع برای حل مسئله می‌شود.
وی ادامه داد: در درجه دوم هزینه‌ها نسبت به هزینه‌های دادرسی بسیار کمتر خواهد بود و مهم‌تر از آن، سرعت تصمیم‌گیری نیز بیشتر خواهد شد که این مدت زمان حداکثر سه ماه است و داور در این مدت باید نظر خود را اعلام کند و با توجه به موارد فوق به این نتیجه می‌رسیم که از سیستم معمولی دادرسی، بهتر و با نتیجه‌گیری مناسبتری می‌توانیم دعاوی را حل و فصل کنیم.
رییس اتاق داوری کانون وکلای دادگستری گیلان گفت : داوران تمایل بیشتری به سمت صلح و سازش دارند تا دادگاه؛ در دادگاه‌ها در چنین شرایطی رابطه سلطه‌ای طبق قانون حاکم است اما در اینجا این سلطه کمتر دیده خواهد شد زیرا داوران، منتخبِ طرفین هستند و شخص داور طی مناسباتی که برقرار می‌کند، راحت‌تر می تواند موضوع را به سمت سازش پیش ببرد.
* ناشناخته بودن اتاق داوری برای عموم
سجادی با اشاره به موضوع عمده پرونده‌های ارجاعی و جریانی از آغاز فعالیت اتاق داوری کانون بیان کرد: متاسفانه اتاق داوری باوجود داوران مسلطی که به امر داوری و حل تنازع دارند، برای عموم شناخته شده نیست. تلاش‌هایی نیز در این زمینه از جمله گفتگو و دیدار با روسای دادگاه‌ها و دادگستریها انجام شده و قرار است برای تعرفه اتاق داوری چنین گفتگوهایی با روسای دادگستری‌های استان ادامه داشته باشد و این تعرفه به شکل هدفمندتری باید برای اصناف، اتاق بازرگانی و تجار صورت گیرد.
* کم‌شدن حجم پرونده‌ها در دادگاه با توسعه داوری
وی به نگاه مثبت سیستم قضایی به اتاق داوری اشاره کرد و افزود: دو حسن در داوری وجود دارد؛ سرعت و کم‌هزینگی که قوه قضاییه به آن اشراف دارد. همچنین بار تحمیلی به قوه قضاییه با توجه به تعداد پرونده بسیار زیاد است، بنابراین اگر قوه قضاییه استقبال بیشتری مبذول کند، علاوه بر دو حسن قبلی، حسن بعدی اتاق داوری کم‌کردن حجم پرونده‌ها در دادگاه‌ها خواهد بود.
* نحوه انتخاب و گزینش داوران
رییس اتاق داوری کانون وکلای دادگستری گیلان در رابطه با نحوه انتخاب و گزینش داوران گفت: اتاق داوری در تمام شهرستان‌ها از رودسر تا آستارا؛ از داوران مسلط برخوردار است و ما سعی می‌کنیم از داوران هر شهرستان برای ارجاع پرونده استفاده کنیم و این مورد یکی از پتانسیل‌های کانون است که می‌توانیم فرد را به همان محل ارجاع بدهیم.
سجادی ادامه داد : نحوه انتخاب به این صورت است که هنگامی که پرونده در کمیسیون مطرح می‌شود، از بین وکلای دوره دیده و مسلط که اعلام همکاری کردند (حدود ۱۵۰ نفر هستند)، با توجه به موضوع پرونده حداقل ۵ فرد را انتخاب کرده و طبق قرعه، یک نفر را در اتاق داوری انتخاب می‌کنیم.
وی با توجه به تغییر آیین‌نامه گفت : در گذشته محدودیتی در این زمینه وجود داشت که حتما وکیل انتخابی بایستی سابقه ۱۰ ساله داشته باشد که با پیشنهاد اتاق داوری و تصویب هیات مدیره محترم، آیین‌نامه از سابقه ۱۰ ساله به سابقه ۵ ساله تغییر پیدا کرد.
سجادی در پاسخ به این سوال که داوران انتخابی لزوما عضو کانون گیلان هستند یا خیر گفت: انتخاب داوران از بین اعضای کانون وکلای دادگستری گیلان صورت می‌گیرد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا اعضای هیات مدیره کانون و نیز اعضای اتاق داوری امکان انتخاب شدن به عنوان داور جهت رسیدگی به پرونده های ارجاعی را دارند، گفت : طبق اساسنامه فعلی، اعضای اتاق داوری کانون امکان انتخاب‌شدن بعنوان داور جهت رسیدگی به پرونده ارجاعی را ندارند، همچنین اعضای هیات مدیره از ورود در این زمینه ممنوع هستند البته ممنوعیت مطلق نیست و نسبی است؛ طرفین اختلاف می‌توانند یکی از اعضای اتاق داوری یا یکی از اعضای هیات مدیره را به توافق یکدیگر، بعنوان داور مرضی‌الطرفین انتخاب کنند.
رییس اتاق داوری کانون وکلای گیلان در رابطه با میزان حق‌الزحمه پرداختی به داوران منتخب بیان کرد: طبق آیین‌نامه تعرفه قانونی ۲ درصد خواسته حق الزحمه داور است از این رو ۲درصد مقدار ۷۰درصد در حق داور منتخب بعد از صدور رای پرداخت می‌شود و ۳۰درصد به صندوق کانون واریز می‌شود.
* برگزاری دوره‌های آموزشی
رییس اتاق داوری کانون وکلای دادگستری گیلان از برگزاری کارگاه‌ها و دوره‌های آموزشی از سوی این اتاق خبرداد و گفت : از برنامه‌های برگزارشده در کانون وکلای گیلان می‌توان به برگزاری سخنرانی توسط کمیسیون آموزش با دعوت از دکتر عیسی امینی و دیگری دعوت از دکتر کلانتریان اشاره کرد.
سجادی افزود: همچنین اتاق داوری دو سخنرانی کاربردی با حضور آقای رحیم یاقوتی برای داوران برگزار کرد و در نظر داریم تا جلسه سوم را نیز با موضوع ویژگی‌های رای متقن، مستدل و مستحکم برگزار کنیم و همینطور جلسه دیگری با موضوع نحوه ابطال رای صادره از سوی داوران در دستور کار داریم.
وی بیشترین پرونده‌های ارجاعی به اتاق داوری را پرونده‌های اختلاف بین وکلا با موکلین‌شان در باب حق‌الوکاله برشمرد و در رابطه با آمار پرونده‌های اتاق داوری خاطر نشان کرد: در سال ۱۳۹۹ که سال تشکیل کمیسیون بوده، ۹ پرونده ارجاعی داشتیم و در سال ۱۴۰۰ نیز ۹ پرونده، در سال ۱۴۰۱ تعداد پرونده‌ها به ۲۴ رسید و در سال ۱۴۰۲ نیز ۲۷ پرونده بوده که ۱۳ عدد مختومه شده و ۱۴ پرونده در جریان است.
رییس اتاق داوری کانون وکلای دادگستری گیلان در پایان با اشاره به امکان وسیع اتاق داوری برای حل تنازعات حقوقی در تمام زمینه‌ها با تکیه بر داوران مجرب و مسلط تاکید کرد : امید است از این ظرفیت، دادگاه و فعالین صنعتی و تجاری بهره‌مند شوند.
