شماره نظریه : ۷/۱۴۰۲/۱۱۱۳
شماره پرونده : ۱۴۰۲-۱۲۷-۱۱۱۳ح
تاریخ نظریه : ۱۴۰۳/۰۴/۲۹
استعلام :
در قراردادی طرفین موضوع حل اختلاف را به داوری ارجاع و مقرر کردهاند هر طرف یک داور معرفی کند. هر یک از داوران نظری مخالف داور دیگر ارائه کردهاند و یکی از طرفین با مراجعه به دادگاه ابطال رأی داور مقابل را درخواست کرده است. دادگاه نیز به سبب انفرادی بودن رأی صادره آن را فاقد اوصاف رأی داوری دانسته و قرار عدم استماع دعوا صادر کرده است. در خصوص فرض پیش گفته، خواهشمند است به پرسشهای زیر پاسخ دهید: ۱- آیا دادگاه صالح به رسیدگی به اصل دعوا و اختلاف است؟ ۲- آیا با درخواست طرفین دادگاه میتواند رأی داورها را ابطال و آنها را ملزم به صدور مجدد رأی کند؟ ۳- آیا طرفین در صورت عدم توافق، میتوانند از دادگاه درخواست داور نمایند و آیا دادگاه ملزم به تعیین داور است؟
نظریه مشورتی اداره کل حقوقی قوه قضاییه :
اولاً، از مواد ۴۵۹ و ۴۶۴ قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی مصوب ۱۳۷۹ چنین مستفاد است که علیالاصول هیأت داوری باید به گونهای تعیین شود که در فرض اختلاف نظر بین آنان تحقق اکثریت امکانپذیر باشد. در فرض سؤال که طرفین قرارداد هیأت داوری را با دو عضو تعیین کرده و فرآیندی برای تعیین عضو سوم نیز پیشبینی نکردهاند، ترکیب تعیین شده در صورتی مجاز به صدور رأی میباشد که رأی خود را به اتفاق آراء صادر کند؛ بنابراین، در فرض سؤال که اشخاص تعیین شده هر یک جداگانه نظری معارض با دیگری اعلام کردهاند، نظرات اعلامی عنوان رأی داوران منتخب ندارد و فاقد اعتبار است. ثانیاً، در فرض سؤال چنانچه مهلت داوری سپری نشده باشد، داوران تعیین شده در صورت حصول اتفاق نظر میتوانند رأی صادر کنند و در فرض سپری شدن مهلت داوری، رسیدگی به موضوع در صلاحیت دادگاه خواهد بود.